Akte van afwezigheid

Vermoeden van afwezigheid

De rechtbank van eerste aanleg kan het vermoeden van afwezigheid vaststellen in de volgende gevallen: 

• Als een persoon meer dan drie maanden niet meer verschijnt in zijn woonplaats. 
• Als men van die persoon gedurende minstens drie maanden geen nieuws heeft ontvangen en daaruit onzekerheid voortvloeit over zijn leven of zijn dood. 

Een kopie van het vonnis wordt overgemaakt aan de vrederechter. De vrederechter kan dan een gerechtelijk bewindvoerder aanwijzen om de goederen van de vermiste te beheren.

Verklaring van afwezigheid

De rechtbank van eerste aanleg kan een persoon afwezig verklaren:

• Wanneer er vijf jaar verlopen zijn sinds het vonnis van ‘vermoeden van afwezigheid’. 
• Wanneer er zeven jaar verlopen zijn sinds men voor het laatst nieuws ontvangen heeft van de vermiste.

De beslissing wordt overgeschreven in de registers van de burgerlijke stand en heeft vanaf die datum dezelfde gevolgen als een overlijden.
Dat betekent:

• vrijkomen van de erfenis 
• ontbinding van het huwelijk 
• openvallen van de voogdij over de minderjarige kinderen als de andere ouder overleden is 
• …

Gerechtelijke verklaring van overlijden

De 'gerechtelijke verklaring van overlijden' is bedoeld voor personen die in levensbedreigende omstandigheden verdwenen zijn.
Het gaat over personen waarvan men met zekerheid weet dat ze overleden zijn, maar waarbij het niet mogelijk is om hun overlijden vast te stellen omdat het lichaam niet kon worden teruggevonden of niet kon worden geïdentificeerd.
 
Het kan gaan om:

• oorlogsslachtoffers 
• slachtoffers van bomexplosies 
• slachtoffers van vliegtuigongelukken 
• …

Deze rechterlijke beslissing heeft dezelfde waarde als een akte van overlijden en heeft dus ook dezelfde gevolgen als een overlijden. Het overlijden geldt vanaf de datum die de rechtbank aanwijst.

Terugkeer van een 'afwezig verklaarde' persoon

Als de 'afwezig verklaarde' terugkeert of als het bewijs van zijn bestaan geleverd wordt, dan kan de afwezige bij vonnis zijn goederen en de goederen die hij tijdens zijn afwezigheid had moeten verkrijgen, terugkrijgen.

Het huwelijk en het huwelijksvermogensstelsel blijven ontbonden. Er wordt een einde gemaakt aan de maatregelen ten aanzien van de minderjarige kinderen.

Hetzelfde geldt voor een 'overleden verklaarde' persoon die terug zou opduiken.

Voor akten van afwezigheid wordt het recht op een afschrift of uittreksel beperkt tot:

• de overlevende echtgeno(o)te of wettelijk samenwonende
• de wettelijke vertegenwoordiger (bv. ouder, voogd, bewindvoerder)
• bloedverwanten in opgaande of neerdalende lijn (geen aanverwanten en zijtakken)
• de erfgenamen
• bijzondere gemachtigden zoals een notaris of advocaat.

Als de akte meer dan 50 jaar oud is, heeft iedereen recht op een afschrift of uittreksel.

Als u het document zelf ophaalt:

• uw eigen identiteitskaart of verblijfsvergunning.

Als u het document voor iemand anders aanvraagt:

• een volmacht van de betrokkene en een kopie van zijn of haar identiteitskaart
• uw eigen identiteitskaart

Voor het online opvragen van dit attest kunt u zich aanmelden met itsme of met uw identiteitskaart en een eID-lezer.

Een akte van afwezigheid aanvragen is gratis.