De gemeenteraad kan, op eigen initiatief of op verzoek van de inwoners, beslissen om de inwoners via een volksraadpleging te raadplegen over aangelegenheden van gemeentelijk belang.

  • Persoonlijke aangelegenheden en aangelegenheden betreffende de jaarrekeningen, het meerjarenplan en de aanpassingen ervan, de gemeentebelastingen en de retributies kunnen niet het voorwerp zijn van een volksraadpleging.
  • De inwoners van de gemeente kunnen maar eenmaal om de 6 maanden worden geraadpleegd, met een maximum van 6 volksraadplegingen per bestuursperiode. Gedurende de periode tussen 2 vernieuwingen van de gemeenteraad kan maar 1 volksraadpleging over hetzelfde onderwerp worden gehouden.
  • De vraag waarop de volksraadpleging betrekking heeft, wordt zo geformuleerd dat ze met ja of nee kan worden beantwoord.
  • Als de inwoners van de gemeente het initiatief nemen tot een volksraadpleging, moet het initiatief gesteund worden door ten minste 10% van de inwoners, ouder dan 16 jaar.
  • Elk verzoek om een volksraadpleging te houden, op initiatief van de inwoners van de gemeente, wordt gericht aan het college van burgemeester en schepenen.
  • Een persoon kan verzoeken om een volksraadpleging als hij aan al de volgende voorwaarden voldoet.
     
  1. In het bevolkingsregister van de gemeente ingeschreven of vermeld is.
  2. De leeftijd van 16 jaar bereikt heeft.
  3. Niet het voorwerp uitmaakt van een veroordeling of beslissing die voor een gemeenteraadskiezer de uitsluiting of schorsing van het kiesrecht meebrengt.

Het verzoek wordt ingediend met een formulier dat bestaat uit een verzoekschrift en een petitielijst. Het verzoekschrift bevat de volgende vermeldingen:

  1. de naam van de gemeente
  2. de tekst van artikel 196 van het Strafwetboek
  3. De vraag of vragen waarop de voorgenomen volksraadpleging betrekking heeft.
  4. De naam, de voornamen, de geboortedatum en de woonplaats van de personen die het initiatief nemen tot de volksraadpleging.

De petitielijst bevat naast de vermeldingen in het tweede lid ook de naam, voornamen, geboortedatum en woonplaats van iedereen die het verzoekschrift heeft ondertekend.

Decreet lokaal bestuur van 22 december 2017, meer in het bijzonder titel 6, hoofdstuk 3, de gemeentelijke volksraadpleging (art. 305-325) en haar uitvoeringsbesluiten.